In de kerstnacht van 1542 wandelt pater Fidelis al mediterend over de dijk bij Afferden. Hij is op weg van zijn klooster naar Leeuwen om er de mis te lezen en te preken. In deze nacht zal het gaan, natuurlijk, over vrede op aarde tussen alle mensen. De pater is bezorgd, want de heren Koenraad van Leeuwen en Egbert van Dennenoord hebben felle ruzies en leveren bittere gevechten. Terwijl hij bidt en hoopt dat er geen bloed meer zal vloeien, hoort hij opeens wapengekletter in de verte. Zijn angst dat de vete uit de hand zal lopen wordt werkelijkheid, want even verderop gekomen, ziet hij beide ridders.
Vrede
De ridders schrikken even als ze de monnik zien aankomen, maar zijn verzoek om in deze heilige nacht vooral vrede te sluiten, stuit op onwil. Even later slaan ze weer vol haat en woede op elkaar in. Als in de strijd Koenraad wankelt en Egbert uithaalt voor de beslissende slag, springt pater Fidelis er tussen. Hij stort zwaar getroffen ter aarde. Stervend, probeert hij de heren nog te verzoenen en dan pas beseffen ze wat ze hebben gedaan. Vol wroeging reizen ze naar een ver en vreemd land om voor de rest van hun leven boete te doen.
Vindplaats
In het licht van de vroege morgen vinden kerkgangers de monnik nog met een glimlach op de lippen. De pater wordt enkele dagen later vol eerbied onder de linden op het kerkhof begraven. Op de plek, waar hij gevonden is, plaatsen de mensen uit Afferden een stenen kruis.
Tekst: Cor van den Heuvel
Het Stenen Kruis is ook beschreven in de Route Drutense monumenten.