Huis te Winssen door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Boerderij Het Spijker op de plek van Huis te Winssen. Bron RCE

Op de plek van de huidige boerderij Het Spijker aan de Plakstraat heeft in vroeger eeuwen een belangrijk gebouw gestaan: Huis te Winssen. De oude Heerlijkheid Winssen wordt reeds in 1130 genoemd. Het is een bezitting van Floris van Winssen, bloedverwant van Maas en Waalse graaf Folcondus van Bern.

Als oorspronkelijke ministerialen of beheerders van de Duitse keizer werden zij op den duur beleend met heerlijke rechten ook over het omringende gebied. Na de eerste heren volgden er vele andere families, onder andere de familie Van Gendt, Van Stepraedt en Von Nagel.

Vechten om het huis

Het oudste Huis was niet meer dan een zaalwoontoren van drie verdiepingen met een ommuurd kasteelterrein. Een type kasteel, dat naast motteversterkingen, al vanaf het jaar 1.000 voorkomt. Het terrein werd steeds meer volgebouwd. In 1584 valt het Huis, destijds opgetekend als 'jonker Johan van Genten behuysingen tho Winsen' waarschijnlijk door verraad in Spaanse handen. Dit zeer tot ongenoegen van Nijmegen. Onder bevel van een van de burgemeesters heroverden een honderdtal Nijmeegse burgers het huis. Zij beschikten over twee kanonnen of kartouwen met kogels van 48 pond en een halve kartouw met kogels van 24 pond. 's Nachts werd het huis echter geplunderd en in brand gestoken. Ook de voorburcht werd met de grond gelijk gemaakt.

Sloop en herstel

Na de herovering werd het zwaar beschadigde huis opnieuw opgebouwd. Het deed sterk denken aan kasteel Doddendael. In 1732 toen Pronk het huis tekende, zag het er in elk geval bewoonbaar uit. Het huis was toen in bezit van Karl J.F. van Romberg. Lange tijd was het in bezit van de Van Boetselaers. In 1805 kwam het in handen van de Von Nagels die het na tien jaar sloopten. Op de restanten verrees de huidige boerderij Het Spijker die inmiddels is aangewezen als gemeentelijk monument.