Dat Niftrik onder Xanten bleef, heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat daar een oversteek was over de Maas en tol betaald moest worden. In de oorkonde is sprake van Nifterka, waarschijnlijk ontleend aan de Latijnse woorden 'novus' (nieuw) en 'trajectum' (oversteek).
Middeleeuwse kerk
Wie de middeleeuwse kerk bouwde, is onduidelijk. Hoogstwaarschijnlijk de Van Nichterichs, die in 1243 de kerkelijke rechten(het innen van de kerkelijke tienden en het benoemen van de pastoor) overdeden aan Xanten. Xanten had twee boerderijen op het 't Sandt. Van deze middeleeuwse kerk is de toren het langst overgebleven. In 1899 werd deze echter letterlijk met zestig man omgetrokken. Sinds 1800 was de rooms-katholieke gemeenschap gegroeid en had behoefte aan een grotere kerk. Dat werd een eenbeukige kerk met forse toren in sobere neogotische stijl.
Gevolgen Tweede Wereldoorlog
Met name de kerken van Niftrik werden zwaar getroffen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. In 1940 gaf het Nederlandse opperbevel de opdracht de neogotische kerk en toren te slopen om geen Duits vuur aan te trekken. Het is opmerkelijk dat in 1941 al begonnen werd met de bouw van een nieuwe kerk in de Delftse schoolstijl, dat wil zeggen in baksteen met natuurstenen omlijstingen. Het is de stijl waarin ook het nieuwe centrum van het dorp na de oorlog werd opgetrokken. De nieuwe kerk werd gewijd aan Sint Damianus.
De luidklok uit 1318
Wat is overgebleven van de Middeleeuwse kerk, is behalve een aantal kerkschatten, een luidklok uit 1318. Helaas bevindt deze zich niet in Niftrik. De klok werd meegenomen door de Duitsers en kwam uiteindelijk beschadigd terecht in Asten, waar die is opgenomen in de collectie van het museum Klok & Peel.