De huidige Protestantse Kerk is een van de blikvangers van de Dorpsstraat. Wie nu deze kerk bekijkt, ziet slechts een flauwe afspiegeling van datgene wat zijn middeleeuwse voorouders moeten hebben gezien.

Van de middeleeuwse kerk resten slechts het koor en de transeptarmen. De bouwvolumes hiervan tonen aan, dat deze kerk in haar oorspronkelijke en nog ongeschonden staat een van de grootste middeleeuwse kerken in Maas en Waal moet zijn geweest.

Proost van Xanten

De in 1957 aangebouwde consistoriekamer is nieuw en behoort dus eigenlijk niet tot het 'historisch deel' van dit gebouw. Het gebouw staat op het kerkhof aan de zuid-westzijde van de Dorpsstraat. De vroegst bekende schriftelijke vermelding van de kerk komt voor in een oorkonde gedateerd 1129-1134, waarin melding wordt gemaakt van het feit, dat Gotfried, proost van Xanten, een geldbedrag schenkt aan de aartsdiaconale kerk 'de ecclesia de Wamelen'.

Heen en weer

Bij het ingaan van het Twaalfjarig Bestand nam de eerste predikant, dominee Frans van Merwen, bezit van de kerk. In 1672-1673 kwam de kerk met steun van de Fransen weer in het bezit van de katholieken. In 1674 moest de kerk op last van de schout, Dirc van Echteld, weer aan de protestanten worden overgedragen. Het eigendom is daarna niet meer gewijzigd.

Samensteller tekst: Toon Banken

Bronnen van de tekst

• A.G. Schulte, Het Land van Maas en Waal, Monumenten van geschiedenis en kunst, Den Haag/Zeist, 1986.
• Frans van Oijen en Wil van Wel "Van Vamele tot Wamel", Stichting Historie Wamel