Gemaal Van Citters I te Niftrik © Wikimedia, Havang

In het totaal van de waterstaatsgeschiedenis van het Land van Maas en Waal en Rijk van Nijmegen-West nam het deel waarin Wijchen, Niftrik en Balgoy liggen een aparte plaats in. Dit heeft alles te maken hoe dit gebied landschappelijk is opgebouwd. Hoewel het hele gebied boven N.A.P. ligt, is er enorm verval in hoogte: van aan de oostkant 10 meter boven N.A.P. naar 1 meter boven N.A.P in het westen.

Hierdoor ontstond er een soort steelpan. Bij overstromingen liep de westkant meters onder water. De meest westelijke dorpen leden daar eeuwenlang zwaar onder. Al heel vroeg werden daar molens ingezet en gemalen. Aan de oostkant had men de luxe daar veel later op over te gaan.

Van sluis naar gemaal

Voor het sluiten van de dijkring rond het Land van Maas en Waal liep het water van de Rijn en Maas bij hoog water het gebied in en ook weer uit. Met syt- en achterwendes (dijkjes) beschermden de dorpen zich tegen het water. Na het sluiten van de dijkring werden weteringen gegraven en de aan- en afvoer van water geregeld via sluizen. Voor de westkant was dit onvoldoende en werden al vroeg molens ingezet en na 1850 gemalen. De sytwendes werden versterkt tot dwarskaden. Daar werd hard om gevochten. De bovenliggende polders staken namelijk de kaden door om het water te lozen.

Citters II

Om de Niftrikse polders te ontlasten werd na 1300 de Niftrikse wetering aangelegd met een sluis op de Maas. Gezien de hoge ligging is dat zo gebleven tot 1900. Doordat de Maas meer water afvoerde, moesten er gemalen komen. In 1926 begon men mede op last van de provincie met de bouw van een gemaal bij de sluis aan het eind van de Niftrikse wetering. Gemaal en sluis werden een eenheid. Het complex werd genoemd naar de toenmalige commissaris van de koningin Van Citters: Citters I. Bij de Balgoyse wetering kwam Citters II. De bouw viel samen met een grote overstroming: de watersnood van 1926. Dit bracht veel ellende mee voor het gebied. In Dreumel stond 3 à 4 meter water.

Strijd tegen het water

Met het oog op de klimaatsverandering zijn recentelijk het gemaal en sluis Citters I grondig gerestaureerd. De motoren en sluisdeuren zijn vervangen. Het is een van de maatregelen om de aan en afvoer van water, in dit geval van de Maas, beter te regelen.

In november 2010 ging het programma Andere tijden over de strijd tegen het water van de Maas.