Koningin Wilhelmina bezoekt Wijchen in 1926. Bron: Gelders Archief GA1615
Krantenknipsel bezoek Koningin Wilhelmina bij de watersnoodramp in 1926
Watersnood 1926. Bron: heemkundeverenigingleeuwen.nl

In 1926 werd het Rijk van Nijmegen en het Land van Maas en Waal getroffen door een verschrikkelijke watersnoodramp. Het is een van de vele die het gebied na de bedijking van rond 1300 moest ondergaan. Op Oudejaarsdag 1925 stak er een hevige zuidwesterstorm op. De golven sloegen een gat in de Maasdijk in Nederasselt. Om 7 uur 's morgens stroomde het water de polder in. Het water liep naar de laagste delen.

De dorpen Wijchen, Weurt en Beuningen overstroomden. Toen ook de spoordijk bij Ravenstein-Wijchen het begaf, was er geen houden meer aan. Het Land van Maas en Waal liep onder. Op 3 januari bereikte het water het zeer laag gelegen Dreumel in de zak van Maas en Waal. Toen vervolgens de dijk bij Erlecom bezweek, liepen de lagere delen bij Beek, Ubbergen en Millingen ook onder.

Opvang

De mensen sloegen op de vlucht. Ze werden opgevangen onder andere in Nijmegen, Arnhem en Tiel. Sommigen verlieten hun huizen niet en zochten veiligheid op zolder. Mariniers brachten hen voedsel. Het werd nog erger toen het na 10 januari begon te vriezen. Ronddrijvende ijsschotsen voorhinderden dat er eten gebracht kon worden. Pas in april trok het water zich terug. De schade aan huizen, boerderijen en landerijen was enorm. Gelukkig waren er geen slachtoffers.

Liefdadigheid

Het is achteraf gezien een groot schandaal dat de toenmalige regering Colijn niet wilde tegemoet komen in de kosten. Het was geen nationale ramp in zijn ogen. Alles moest opgebracht worden door liefdadigheidsinstellingen. Vooral dit regeringsbeleid heeft tot op de dag van vandaag diepe sporen nagelaten bij de bevolking. Pas in 1927 konden mensen nieuwe woningen betrekken.

Watersnoodmonument

Het is daarom van belang dat koningin Wilhelmina en prins Hendrik in 1926 wel een bezoek brachten aan het getroffen gebied en zij de mensen een hart onder riem staken. Ter herinnering daaraan werd aan de Graafseweg in Alverna, op de plek waar de koningin en prins weer aan land gingen een monument geplaatst. Het is een granieten obelisk op een uitspringende sokkel. Aan de zijde van de Graafseweg staat erop: Quae primae in honore /et primae in amore/watersnood 1926. (In Liefde ging voorop, die vooraan staat in ere). Op 25 mei 1927 werd het monument door prins Hendrik onthuld. Aan degenen die zich moedig hadden gedragen werd een erepenning uitgereikt. Daar staat koning Willem III op omdat die begon met het uitreiken van penningen na de watersnood van 1855.

Zie voor een uitgebreider verhaal, over het bezoek van Wilhelmina in Balgoy, de website van Piet van Erp.

Koningin Wilhelmina was hier in 1926...